W dniu 17 lutego bieżącego roku Komitet Monitorujący Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 wydał uchwałę w sprawie zmian planu finansowego PROW na lata 2014 – 2020 w której zaproponowano na okres przejściowy od 2022 roku rozszerzenie zakresu wsparcia w ramach Działania Rolno-Środowiskowo-Klimatycznego o dwa nowe pakiety:

Pakiet 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk oraz
Pakiet 9.Retencjonowanie wody.

Szacuje się, że całkowita kwota pomocy udzielonej w ramach Pakietu 8 wyniesie ok. 168 mln zł, a Pakietu 9. ok. 94 mln zł.
Celem jest promowanie ekstensywnego użytkowania trwałych użytków zielonych (łąk i pastwisk), z uwzględnieniem ograniczenia nawożenia, zmniejszenia ilości pokosów i opóźnienia ich terminów oraz ograniczenia intensywności wypasu, co ma sprzyjać przede wszystkim zachowaniu bioróżnorodności i ochronie wód. Zobowiązanie  w ramach Pakietu 8 może być realizowane poza obszarami Natura 2000 na trwałych użytkach zielonych.

Płatności w ramach obu Pakietów mają być przyznawane rolnikom, którzy:
- podejmą 1-roczne zobowiązanie,
- posiadają gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- posiadają gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 hektar.
- w Pakiecie 8. w gospodarstwie są utrzymywane zwierzęta trawożerne

Wymogi, jakie muszą zostać spełnione w ramach Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk:
1. Obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej;
2. Obowiązek zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu
nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje przyrody;
3. Na obszarze objętym Pakietem 8. zakazuje się:
a) stosowania komunalnych osadów ściekowych,
b) przeorywania
c) włókowania i bronowania w okresie od dnia:
- 1 kwietnia do dnia 1 września na obszarach nizinnych (poniżej 300 m n.p.m.),
- 15 kwietnia do dnia 1 września na obszarach wyżynnych i górskich (powyżej 300 m n.p.m.),
d) stosowania środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych gatunków inwazyjnych z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych),
e) tworzenia nowych, rozbudowy i odtwarzania istniejących urządzeń melioracji wodnych, z wyjątkiem przypadków dotyczących dostosowania tych urządzeń do potrzeb związanych z utrzymaniem lub poprawą wartości przyrodniczej trwałego użytku zielonego, jeżeli takie działania zostaną dopuszczone przez doradcę rolnośrodowiskowego,
f) składowania biomasy wśród kęp drzew i zarośli, w rowach, jarach i innych obniżeniach terenu (położonych na działkach zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej),
4. Dopuszczalne jest ograniczone nawożenie do 60 kg N/ha, rok, z wyłączeniem obszarów nawożonych przez namuły rzeczne;
5. Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu kośnym:
a) częstotliwość koszenia: dwa pokosy w roku,
b) koszenie w terminie określonym przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy czym termin ten rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 1 czerwca i kończy się nie później niż w dniu 30 września,
c) zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy); w terminie do 2 tygodni po pokosie biomasa powinna zostać usunięta z działki rolnej lub ułożona w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi; w przypadku ułożenia biomasy w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi, powinna ona zostać usunięta z działki rolnej nie później niż do dnia 1 marca kolejnego roku,

d) pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5–10% powierzchni tej działki; w obydwu stosowanych pokosach należy pozostawić te same fragmenty działki rolnej nieskoszone; dopuszcza się niepozostawianie fragmentów nieskoszonych w przypadku działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha;
6. Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu kośno-pastwiskowym:
a) częstotliwość koszenia: jeden pokos w roku,
b) koszenie w terminie określonym przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy czym termin ten rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 1 czerwca i kończy się nie później niż w dniu 30 września,
c) zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy); w terminie do 2 tygodni po pokosie biomasa powinna zostać usunięta z działki rolnej lub ułożona w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi; w przypadku ułożenia biomasy w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi, powinna ona zostać usunięta z działki rolnej nie później niż do dnia 1 marca kolejnego roku,
d) pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5–10% powierzchni tej działki; dopuszcza się koszenie całych łąk w przypadku działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha,
e) wypas w terminie określonym przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy czym termin ten rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 1 maja i kończy się nie później niż w dniu 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 20 maja i kończy się nie później niż w dniu 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej od 0,3 DJP/ha do 1,5 DJP/ha gruntów objętych wsparciem w ramach pakietu;
7. Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu pastwiskowym:
a) wypas przy minimalnej obsadzie zwierząt wynoszącej od 0,5 DJP/ha do 2 DJP/ha pastwisk objętych wsparciem w ramach pakietu,
b) wypas w terminie określonym przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy czym termin ten rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 1 maja i kończy się nie później niż w dniu 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu 20 maja i kończy się nie później niż w dniu 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.,
c) w przypadku niedojadów: wykaszanie niedojadów raz w roku, w terminie określonym przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy czym termin ten kończy się nie później niż w dniu 31 października, oraz zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy). W terminie do 2 tygodni po pokosie biomasa powinna zostać usunięta z działki rolnej lub ułożona w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi; w przypadku ułożenia biomasy w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi, powinna ona zostać usunięta z działki rolnej nie później niż do dnia 1 marca kolejnego roku.
Proponowana stawka płatności to 838 zł/ha.

Pakiet 9. Retencjonowanie wody ma na celu promowanie retencjonowania wody (retencji glebowej/krajobrazowej), a w efekcie poprawę gospodarki wodnej oraz zachowanie siedlisk hydrogenicznych.
„Pomoc w ramach pakietu ma stanowić rekompensatę strat spowodowanych utrzymywaniem wody na trwałych użytkach zielonych. Zalewanie lub podtopienia użytków rolnych w okresie wegetacyjnym powodują straty i utrudnienia w produkcji rolnej. Z punktu widzenia środowiska, ochrony klimatu i gospodarki wodnej retencjonowanie wody na terenach rolniczych stanowi cenną i wymagającą wsparcia usługę ekosystemową”.
Pakiet ma być realizowany wyłącznie na powierzchni, na której jednocześnie jest realizowane zobowiązanie w ramach wybranych wariantów Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000, wybranych wariantów Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 lub Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk.

Pakiet ma być wdrażany jako działanie ukierunkowane na rezultat - płatność w ramach tego pakietu przysługuje do działek rolnych, na których w danym roku, przez co najmniej 12 dni w okresie między 1 maja a 30 września była utrzymywana woda powodująca zalanie lub podtopienie. Wdrożenie Pakietu opierać się będzie na monitoringu satelitarnym.
Płatności w ramach pakietu będą przyznawane jeżeli rolnik równocześnie realizuje zobowiązanie w ramach wybranych wariantów Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 (poza wariantem 4.3. Murawy), wybranych wariantów Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 (poza wariantem 5.3. Murawy) lub Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk.
Stawka płatności to 260 zł/ha.

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna ma być przyznawana degresywnie - w wysokości:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

W przyszłym roku przewiduje się też modyfikacje już istniejących pakietów Działania Rolno-środowiskowo-klimatycznego polegające na:
- wprowadzeniu możliwości objęcia wsparciem dodatkowych ras owiec i kóz w ramach Pakietu 7. Zachowanie zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie,
 - zniesienie degresywności w Pakiecie 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000,
- rozszerzeniu zakresu terytorialnego możliwości ochrony ptaków poza obszary specjalnej ochrony (OSO) w ramach Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000.
Wszystkie wyżej przedstawione propozycje korekt Działania Rolno-Środowiskowo-Klimatycznego powodują konieczność uzupełnienia jego budżetu. Kwota, o jaką powinien zostać powiększony budżet DRŚK w związku z okresem przejściowym oraz proponowanymi zmianami i uzupełnieniami tego działania wynosi łącznie ok. 680 mln EUR.

Unia Europejska i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi są mocno zaangażowane na ochronę środowiska. Warto podejmować zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne nie tylko  ze względów finansowych ale przede wszystkim ze względu na ochronę przyrody, zasobów wodnych i zwiększania różnorodności biologicznej.

Bożena Reniuszek