Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii stała się jednym z ważniejszych priorytetów zapewniających tak docenianą dzisiaj niezależność. Instalacja urządzeń wykorzystujących OZE w gospodarstwach domowych cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Kierunek ten jest jak najbardziej słuszny i można się spodziewać, że będzie się rozwijał, jednak jak każda inwestycja wymaga zwłaszcza na początku sporych nakładów. Warto wiedzieć z jakich źródeł dofinansowania możemy skorzystać, aby choć trochę wspomóc nasz domowy budżet. Każdy program skierowany jest do konkretnych odbiorców, którzy zobligowani są spełnić określone wymagania, aby móc skorzystać ze wsparcia.
Program Czyste Powietrze skierowany jest do właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcieliby wymienić stary piec węglowy bądź też kaflowy na nowe efektywne źródło ciepła. Może to być piec gazowy kondensacyjny, elektryczny, olejowy, pompa ciepła lub też w przypadku braku podłączenia do sieci gazowej piec na pellet. Należy zaznaczyć, że urządzenia muszą spełniać wymagania techniczne programu, co wnioskodawca potwierdza poprzez dołączenie odpowiedniej dokumentacji do wniosku o płatność. Wymagana jest utylizacja starego pieca i dołączenie protokołu odbioru wypełnionego przez wykonawcę robót. Przy wymianie pieca można też wnioskować o dotację do ocieplenia ścian, stropu czy dachu w przypadku, gdy poddasze będzie użytkowane, wymianę okien, drzwi zewnętrznych czy bram garażowych, jednak należy pamiętać, że każde przedsięwzięcie musi być wykonane zgodnie z przepisami prawa budowlanego obowiązującymi od 2021 roku. W budynkach, na budowę których został złożony wniosek o pozwolenie na budowę przed 21 grudnia 2013r. znajduje się piec węglowy 5 klasy lub też inne źródło ciepła spełniające wymagania np. piec gazowy, można wnioskować o dotację do wykonania ocieplenia czy wymiany okien bez konieczności wymiany źródła ciepła. Poziom dofinasowania zależy od dochodu wnioskodawcy lub też dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego miesięcznie. W przypadku podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania należy zgłosić się do najbliższego OPSu w celu uzyskania zaświadczenia o dochodach, które dołączamy do wniosku o dofinansowanie. Od 15 lipca 2022r. możliwe jest otrzymanie zaliczki na przedsięwzięcie dla beneficjentów uprawnionych do podwyższonego lub najwyższego poziomu dofinansowania. Wnioski składamy do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, który obejmuje zasięgiem działania województwo na terenie którego znajduje się budynek mieszkalny, którego dotyczyć będzie dofinansowanie. Możliwość składania wniosków przewidziana jest do końca 2027 roku.
Kolejny program dofinansowania Mój Prąd skierowany jest do osób fizycznych, które dokonały zakupu i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznej o zainstalowanej mocy od 2 kW do 10 kW, służących na potrzeby budynków mieszkalnych. Kwalifikują się tutaj również przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu magazynów ciepła, magazynów energii elektrycznej o pojemności co najmniej 2 kWh oraz systemów zarządzania energią HEMS/EMS. Nabór został uruchomiony 15.04.2022r. i będzie trwał do 31.03.2023 r. Co ważne dofinansowaniu podlegają instalacje, których zakup i montaż nie został zakończony przed dniem 01.02.2020r., jednak aby złożyć wniosek inwestycja musi być zakończona. Za zakończenie przedsięwzięcia rozumie się przyłączenie mikroinstalacji i wszystkich pozostałych urządzeń wskazanych we wniosku o dofinansowanie. Datę zakończenia przedsięwzięcia stanowi data uruchomienia ostatniego z urządzeń wskazanych we wniosku albo data ostatniej z faktur lub paragonów imiennych. Dofinansowanie udzielane jest wnioskodawcom, którzy wchodzą na rynek rozliczania się za energię elektryczną od dnia 01.04.2022r. w systemie net-billingu. O dotację mogą ubiegać się również osoby chcące rozbudować wcześniejszą inwestycję w panele fotowoltaiczne o magazyny energii, ciepła lub system zarządzania energią pod warunkiem przejścia na nowy system rozliczeń. Dofinansowanie jest uzależnione od tego czy dokonujemy montażu dodatkowych elementów zwiększających autokonsumpcję energii elektrycznej oraz rodzaju tych elementów. Nie podlegają dofinansowaniu przedsięwzięcia polegające na zwiększeniu mocy już istniejącej instalacji. Nabór prowadzony jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarski Wodnej, a wnioski należy składać w wersji elektronicznej przez Generator Wniosków o Dofinansowanie (http://gwd.nfosigw.gov.pl).
Możliwe jest również uzyskanie dofinansowania do mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 10 kW dla właścicieli lub dzierżawców nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych zawiera się w przedziale od 1 ha do 300 ha. Program Agroenergia ma na celu zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych w sektorze rolniczym. Dofinansowanie wypłacane jest w formie dotacji do 20% kosztów kwalifikowanych dla instalacji wytwarzających energię o mocy od 10 do 30 kW ( nie więcej niż 15 000 zł) lub do 13% kosztów kwalifikowanych dla instalacji o mocy od 30 do 50 KW ( nie więcej niż 25 000 zł). W przypadku gdy przedsięwzięcie obejmuje instalację hybrydową (np. fotowoltaika wraz z pompą ciepła) przewidziany jest dodatek w wysokości 10 000zł. Możliwe jest również uzyskanie dofinansowania do 20% kosztów kwalifikowanych dla towarzyszących magazynów energii z zastrzeżeniem, że koszt kwalifikowany nie może wynosić więcej niż 50% kosztów źródła wytwarzania energii. Przedsięwzięcie nie może być rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie, które wypłacane jest w formie refundacji po zakończeniu inwestycji. Program jest realizowany przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, do których składane są wnioski o dofinansowanie za pośrednictwem Portalu Beneficjenta, jak również w wersji papierowej. Zobowiązania rozumiane jako podpisywanie umów podejmowane będą do 31.12.2025r.
W przypadku osób, które są właścicielami nowego budynku mieszkalnego jednorodzinnego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na zakup i montaż pomp ciepła, jak również kosztów związanych z opracowaniem niezbędnej dokumentacji. Program Moje Ciepło skierowany jest do właścicieli budynków, którzy na dzień składania wniosku o dofinansowanie nie złożyli zawiadomienia o zakończeniu budowy lub nie złożyli wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, bądź też złożyli zawiadomienie o zakończeniu budowy lub wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nie wcześniej niż 01.01.2021r. Dofinansowanie w formie dotacji wynosi 30% kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 21 000 zł w przypadku gruntowych pomp ciepła lub też nie więcej niż 7 000 zł w przypadku powietrznych pomp ciepła. W przypadku posiadania karty dużej rodziny dofinansowanie wzrasta do 45% kosztów kwalifikowanych. Warunkiem uzyskania dofinansowania jest uzyskanie podwyższonego standardu energetycznego budynku tj. uzyskanie maksymalnej wartości wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej EPH+W na poziomie maksymalnie 63kWh /(m2x rok) dla wniosków składanych w 2022 roku lub maksymalnie 55 kWH/ (m2 x rok) dla wniosków składanych w kolejnych latach funkcjonowania programu. Zakupione i zamontowane urządzenia muszą spełniać minimalne wymagania techniczne określone w załączniku do programu, ponadto w budynku nie może znajdować się źródło ciepła na paliwo stałe. Nabór wniosków prowadzony jest w systemie ciągłym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kwalifikowane są koszty poniesione od 01.01.2021r. do 31.12.2026r., przy czym dofinansowane będą inwestycje zakończone przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Dotacja jest wypłacana w formie refundacji po zakupie, montażu i uruchomieniu nowej pompy ciepła. Formularz wniosku dostępny jest w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie (GWD) po utworzeniu konta i zalogowaniu. Wniosek składa się wyłącznie w wersji elektronicznej przez GWD, przy użyciu podpisu elektronicznego.
Możliwości dofinansowania inwestycji związanych z ochroną środowiska jest coraz więcej. Każdy program priorytetowy niesie za sobą konieczność spełnienia określonych warunków. Z pewnością potrzeba nakładu czasu i pracy, aby zapoznać się ze wszystkimi wymaganiami. Warto skorzystać z pomocy doradców, zapoznać się z informacjami zawartymi na stronach internetowych lub zadzwonić na infolinie dedykowane poszczególnym programom. Ci, którzy skorzystali z oferowanych dofinansowań ponieśli również nakłady na inwestycje, które w perspektywie czasowej będą dawać wymierne korzyści.
Katarzyna Kozak