Jak rozpoznać ekologiczną żywność pisaliśmy już niejednokrotnie, natomiast warto przypomnieć, że ekologia może obejmować wiele aspektów życia, a jednym z nich jest pielęgnacja skóry.  Kosmetyki  wnikają do wnętrza ciała, co nie pozostaje bez wpływu na nasz organizm. Stosując ekologiczne kosmetyki mamy pewność, że unikamy substancji, które mogą mieć szkodliwy wpływ na nasze zdrowie.

Według Komitetu Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy ,,kosmetyk naturalny to produkt […] otrzymywany ze składników pochodzenia naturalnego (roślinnego , zwierzęcego, mineralnego), uzyskanych metodami fizycznymi (np. tłoczenie, ekstrakcja, filtracja, destylacja, suszenie itp.), mikrobiologicznymi lub enzymatycznymi.” Problematyczne może być odróżnienie od siebie kosmetyków ekologicznych i naturalnych. Ogólna zasada jest taka, że kosmetyki ekologiczne (organiczne) mają pewien udział produktów pochodzących z certyfikowanych upraw, natomiast kosmetyki naturalne zawierają w swoim składzie surowce pochodzenia naturalnego. W Europie istnieje wiele organizacji certyfikujących kosmetyki, przy czym zasady certyfikacji określają przepisy dotyczące jakości, jakie musi spełniać producent. Nie istnieje jednak jednolity system certyfikacji i poszczególne organizacje określają własne standardy certyfikacji.  Jedna z najbardziej popularnych jednostek europejskich ECOCERT w swoich standardach dla kosmetyków organicznych przyjmuje przynajmniej 95%-owy udział substancji mających naturalne pochodzenie i przynajmniej 10%-owy udział składników z upraw ekologicznych, brak surowców modyfikowanych genetycznie, brak sztucznych barwników, konserwantów, zapachów, produktów destylacji ropy naftowej np. silikonów oraz biodegradowalne opakowanie. Kosmetyki naturalne zazwyczaj charakteryzują się prostym składem, dzięki czemu łatwiej jest wyeliminować składniki, które mogą wywoływać podrażnienie skóry. Jednakże brak obecności składników pochodzących z syntezy chemicznej już i tak minimalizuje ryzyko pojawienia się alergii, a jeżeli taka reakcja wystąpi to ustępuje ona dużo szybciej niż w przypadku substancji chemicznych.  Kosmetyka naturalna opiera się na wspieraniu naturalnych procesów, które zachodzą w skórze, a jej długotrwałe stosowanie zapewnia trwałe i widoczne efekty.  Kosmetyki naturalne mają zazwyczaj krótszy termin przydatności. Z tego względu zazwyczaj są to preparaty w opakowaniach z pompką, w tubce, ze specjalnym aplikatorem, co uniemożliwia wprowadzenie zanieczyszczeń i rozwój mikroorganizmów w kosmetyku.

W trakcie zakupów możemy mieć problem z odnalezieniem kosmetyków naturalnych pośród wielu innych oferowanych w drogeriach. Często widujemy kosmetyki oznaczone na etykietach hasłem ,,bez parabenów”. Parabeny stanowią grupę konserwantów, których stosowanie w nadmiernej ilości może być ryzykowne dla naszego zdrowia. Jednakże fakt, że kosmetyk nie zawiera parabenów, nie świadczy, o tym, ze jest to preparat naturalny. Podobnie jest z żywnością, na opakowaniach której umieszczane napisy typu ,, bez konserwantów" nie gwarantują, że produkt nie zawiera na przykład substancji wzmacniających smak i zapach, które stanowią oddzielną grupę dodatków do żywności. Ponadto konserwanty oparte na chemii są zabronione, jednak producenci w celu przedłużenia trwałości kosmetyku dodają substancji naturalnych takich jak kwas benzoesowy czy alkohol benzylowy. Podsumowując kosmetyk naturalny to kosmetyk na bazie naturalnych składników, jednak sama informacja na produkcie może być niewystarczająca.

W Polsce istnieje jednostka certyfikująca, która zajmuje się m.in. certyfikacją kosmetyków naturalnych i ekologicznych. Jest to Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Przeprowadza ona certyfikację, na podstawie której, przyznaje producentom certyfikat i prawo do oznakowania certyfikowanych produktów  europejskim znakiem EU Ecolabel, „EKO – Certyfikowany kosmetyk naturalny” oraz Znak Ekologiczny „EKO.”

EU Ecolabel to znakowanie produktów przyjaznych dla środowiska, spełniających wysokie standardy jakościowe i zdrowotne. W tym programie chodzi przede wszystkim, aby w całym cyklu życia wyrobu, od produkcji aż do sposobu jego utylizacji i wykorzystania, oddziaływanie na środowisko było ograniczone do minimum. Certyfikowane są w ten sposób produkty kosmetyczne spłukiwane, ale też wiele innych grup wyrobów, takich jak  detergenty, obuwie czy meble. Oznaczeniem, które dotyczy tylko kosmetyków do pielęgnacji ciała jest znak ekologiczny „EKO - Certyfikowany kosmetyk naturalny”. Może być on przyznany produktom, które w ponad 90% składają się ze składników naturalnych lub pochodzenia naturalnego. Jest on gwarancją wysokiej jakości i produkcji przyjaznej środowisku. Ponadto Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. przyznaje również  znak ekologiczny „EKO”. Może on być nadany produktom kosmetycznym, które zawierają co najmniej 50% składników roślinnych pochodzących z certyfikowanych lub kontrolowanych gospodarstw i/lub przetwórni ekologicznych lub certyfikowanego zbioru naturalnego lub też środkom pielęgnacyjnym dla zwierząt, które zawierają przynajmniej 50% składników naturalnych i/lub pochodzenia naturalnego.

Utrudnieniem dla konsumenta jest brak jednolitej terminologii i jednoznacznych wytycznych dotyczących certyfikacji kosmetyków ekologicznych, co może powodować stosowanie nadużyć na rynku. Warto pamiętać, że producenci mogą podawać informację, że kosmetyk jest wyprodukowany na bazie naturalnych składników. Natomiast nie jest to jednoznaczne z tym, że jest on poddany certyfikacji. Z pewnością należy czytać skład produktów i starać się cały czas podnosić własną świadomość konsumencką.

Katarzyna Kozak