Konstytucja Biznesu jest to pakiet ustaw, których celem jest zreformowanie i uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności. Zmiany, które wprowadza Konstytucja biznesu dotyczą takich obszarów, jak m.in.:

  • relacje przedsiębiorcy z urzędami i załatwianie spraw urzędowych,
  • zakładanie firmy,
  • zawieszenie działalności,
  • zasady tworzenia prawa gospodarczego,
  • obowiązki związane z prowadzeniem działalności.

Najważniejszą ustawą w ramach Konstytucji Biznesu jest Prawo przedsiębiorców, które określa najważniejsze prawa przedsiębiorcy i zasady prowadzenia działalności gospodarczej.

Prawo przedsiębiorców to jedna z najważniejszych ustaw dla polskich przedsiębiorców. W ustawie określono m.in. katalog praw i obowiązków przedsiębiorców. Przewidziano także nowe zasady i rozwiązania dotyczące postępowania instytucji państwowych względem przedsiębiorców.

Prawo Przedsiębiorców ma całkowicie zastąpić obowiązującą dotychczas ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.
W ramach Konstytucji Biznesu przygotowano pakiet ułatwień dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność – ulga na start oraz działalność nieewidencjonowana.

 

Ulga na start

Tzw. „ulga na start” to przede wszystkim uprawnienie, z którego skorzystać będą mogli przedsiębiorcy rozpoczynający działalność. Oznacza to, że przez pierwsze 6 miesięcy swojej firmy opłacać będą jedynie składkę zdrowotną. Ustawa przewiduje, iż okres 6 miesięcy powinien być liczony od momentu podjęcia przez wspomnianą osobę fizyczną działalności gospodarczej, czyli od momentu faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności, rozumianego jako pierwsza czynność w obrocie gospodarczym bezpośrednio związana z przedmiotem zadeklarowanej działalności gospodarczej. Jaką przynosi to oszczędność? na przykładzie stawek z 2018 roku przedsiębiorca zyska ponad 4,5 tys zł (6 x 781,60 zł).

Zgodnie z art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców z tzw. ulgi na start może skorzystać przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który:

  • podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy;
  • podejmuje działalność ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
  • i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Ważną informacją jest, iż dodatkowo po okresie „ulgi na start”, przedsiębiorą będzie miał możliwość skorzystania przez następne 24 miesiące z ulgi tzw. „małego ZUS”. Skorzystanie z „ulgi na start” nie jest obowiązkowe. Jeśli przedsiębiorca nie będzie chciał korzystać z tego prawa, może z niego zrezygnować poprzez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

Działalność nieewidencjonowana 

Jest to nowy rodzaj działalności w małym rozmiarze, bez obowiązku rejestracji. Działalność taka nie będzie uznawana za działalność gospodarczą, a tym samym nie będzie rodzić obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne. „Firma na próbę” dedykowana jest osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, których przychody z działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (obecnie w 2018 roku wynosi ono 2100 zł, zatem miesięczny przychód - uwaga przychód nie dochód, czyli wszystko to co się zarobi bez możliwości pomniejszenia o poniesione koszty - nie będzie mógł przekroczyć 1050 zł) i które w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywały działalności gospodarczej. Osoba spełniająca powyższe kryteria może jednak złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wówczas działalność staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku. Również w wypadku przekroczenia przychodu (czyli kwoty 1050 zł brutto) zachodzi konieczność złożenia wniosku o wpis do CEIDG w ciągu 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie.

Działalność nieewidencjonowana w prawie podatkowym

Powyższe uregulowania stały się konsekwencją wprowadzenia do ustawy o podatku dochodowym w art. 20 punktu „1ba” określającego, do jakich przychodów należy zaliczać przychody z działalności ewidencjonowanej. Wg nowych przepisów, dochód z działalności nieewidencjonowanej ustalany będzie na zasadach ogólnych - przewidzianych dla przychodów z innych źródeł i rozliczony w zeznaniu rocznym przez prowadzącego tę działalność. Co istotne, do przychodów tych zaliczy się również niektóre przychody osiągnięte po przekroczeniu limitu. W praktyce będzie wyglądać to tak, że po przekroczeniu przychodu wg ustawowego limitu (czyli kwoty 1050 zł brutto), przedsiębiorca ma 7 dni na złożenie wniosku o wpisanie do CEIDG. W tym okresie przedsiębiorca będzie generował zyski, lecz nie musi prowadzić dodatkowych ewidencji - czyli np. PKPIR. Po przekroczeniu tego terminu wszystkie przychody uznawane są już za przychody z działalności gospodarczej - ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Na gruncie podatku VAT, przedsiębiorcy prowadzący działalność nieewidencjonowaną uznani będą za podatników podatku VAT (jeśli będą spełniać pozostałe ustawowe warunki). Ustawa o podatku od towarów i usług ma bowiem własną definicję działalności gospodarczej i obejmuje ona również w/w przedsiębiorców.

Warto jednak wspomnieć, iż ustawa o VAT przewiduje zwolnienie podmiotowe dla osób, nieprzekraczających limitu przychodów (art. 113), a żadna z osób prowadzących działalność nieewidencjonowaną tych limitów nie przekroczy. Jednocześnie w art. 109 zobowiązuje korzystających ze zwolnienia podatników do prowadzenia dziennej, uproszczonej ewidencji sprzedaży. Ewidencja ta ma stanowić w założeniu projektodawców główne narzędzie służące do kontroli legalności działań w zakresie działalności nieewidencjonowanej.

NIP podstawowym numerem przedsiębiorcy 

Wg nowych przepisów, przedsiębiorcy nie będą już musieli posługiwać się numerem REGON. Identyfikacja przedsiębiorcy w urzędowych rejestrach będzie następować na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP). Przejście będzie stopniowe, stąd nie należy oczekiwać, że REGON od razu zniknie z urzędowych formularzy.

Zawieszenie działalności gospodarczej

Co ważne, Konstytucja dla Biznesu uelastycznia instytucję zawieszenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy wprowadzają możliwość zawieszenia działalność na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Powyższe dotyczy jednak tylko osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Podmioty wpisane do KRS mogą wciąż zawiesić działalność na czas od 30 dni do 24 miesięcy (art. 23 ust. 2 Prawa przedsiębiorców). Ponadto ustawa wprowadza zasadę automatycznego wznowienia działalności po upływie wskazanego przez przedsiębiorcę okresu zawieszenia, co będzie znacznym ułatwieniem. Nowe przepisy przewidują również możliwość zawieszenia działalności mimo zatrudnienia pracowników będących na urlopach macierzyńskim lub wychowawczym, co dotychczas nie było możliwe.

Konstytucja obowiązuje od 30 kwietnia 2018 roku. Tworzą ją ustawy:

  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej
  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców
  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy
  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Małgorzata Seroka