Artykuł: 3
--- AKTYWNY STARUSZEK gospodarstwa opiekuńcze jako forma aktywizacji seniorów na wsi - dobre praktyki z Włoch ---


Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Boguchwale zrealizował projekt „Aktywny staruszek – gospodarstwa opiekuńcze, jako forma aktywizacji seniorów na wsi. Zapoznanie się z dobrymi praktykami zagranicznymi”, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Projekt został zrealizowany przy udziale trzech partnerów: Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego i Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Realizacja projektu rozpoczęła się 12.10.2020 i trwała do 19.10.2020, w tych dniach odbył się wyjazd studyjny do Włoch. Celem tego wyjazdu była aktywizacja mieszkańców wsi na rzecz podejmowania inicjatywy w zakresie tworzenia i prowadzenia gospodarstw opiekuńczych poprzez zdobycie zagranicznych doświadczeń. W wydarzeniu wzięli udział rolnicy, przedstawiciele instytucji, pracownicy Ośrodków Doradztwa Rolniczego z województw: podkarpackiego, lubelskiego, małopolskiego oraz śląskiego, zajmujący się wdrażaniem nowych inicjatyw na terenach wiejskich. Mieliśmy przyjemność mimo obecnej sytuacji odwiedzić wspaniałe gospodarstwa rolne, które prowadzą działalność edukacyjno - społeczną. Wyjazd ten obejmował piękny region Lombardii. Szczegółowym celem wyjazdu studyjnego było zapoznanie się z dobrymi praktykami dotyczącymi funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych związanych z podjęciem opieki nad osobami starszymi na wsi oraz promocja nowej idei. Ważnym aspektem była również zmiana podejścia mentalnego społeczeństwa wsi do problemu tworzenia systemu opieki nad osobami starszymi, chorymi oraz niepełnosprawnymi, ale także wskazanie możliwości zróżnicowania dochodów gospodarstw z działalności pozarolniczej.

Pierwszym gospodarstwem, do jakiego udaliśmy się było gospodarstwo opiekuńcze „Cascina Basalganella”. Wspaniały wiejski dom otoczony zielenią i pięknymi starymi drzewami jest oazą prawdziwego spokoju dla ludzi w ciężkiej sytuacji. Gospodarstwo bardzo dobrze współpracuje z instytucjami publicznymi i spółdzielniami socjalnymi, które przywożą tu swoich podopiecznych by mogli pomóc im wrócić na rynek pracy. Przyjmują grupy z przedszkoli i szkół, osoby niepełnosprawne oraz osoby starsze. Założeniem gospodarstwa społecznego jest żeby każdy znalazł tu coś dla siebie, w czym będzie dobry i będzie mógł to wykonywać. Osoby, które odwiedzają to gospodarstwo pomagają przy zwierzętach, prowadzą prace w ogrodzie i zajmują się warzywniakiem. Każdy, kto wykonuje te prace wie, że jego praca ma cel. Nazywają to terapią zajęciową. Poprzez wykonywane prace np. z osobami starszymi chcą przywrócić im umiejętności, które już kiedyś nabyli.

Koncepcją kolejnego gospodarstwa, które odwiedziliśmy jest pomoc osobom z problemami np. wszelkiego rodzaju uzależnieniami oraz z wykluczeniem społecznym. Gospodarstwo „Agriverde” stworzyło projekt „Aktywny staruszek”, którego celem jest aktywizacja osób starszych, zachęcanie ich do wyjścia z domu i podtrzymywanie tej aktywności. „Agriverde” jest także spółdzielnią socjalną. Obecnie prowadzi ekologiczną działalność ogrodniczą. Osoby odwiedzające to gospodarstwo zajmują się nie tylko pracami przy warzywach, lecz także ziołami. Prowadzone tutaj laboratorium ortoterapii (podopieczni zbierają zioła, suszą je i pakują do torebek by mogły być sprzedawane) pomaga im utrzymać gospodarstwo.

Ważnym punktem wyjazdu było spotkanie z Panem Marco Boschetti – Dyrektorem Konsorcjum Agroturystycznego. Konsorcjum zostało założone w 1998 roku przez 9 kobiet. Powstał wtedy projekt „Od gospodyni wiejskiej do przedsiębiorczyni”. Obecnie konsorcjum zrzesza 300 gospodarstw i firm agroturystycznych. Zajmują się zarządzaniem rynkiem produktów rolnych oraz gospodarstwami wielofunkcyjnymi gdzie podstawowe funkcje spełnia kobieta – przekształcenie funkcji domowej w gospodarczą. Wielofunkcyjność oznacza dla nich skupienie się na tym by sprzedawać usługę klientowi finalnemu. Konsorcjum agroturystyczne od 16 lat działa na rzecz rozwoju wielofunkcyjności i zintegrowanej promocji zasobów agroturystycznych i produktów rolnych.

Zawitaliśmy także z wizytą do gospodarstwa „Cascina Sguazzarina”, które mieści się w przepięknym folwarku, którego nazwa została potwierdzona w ewidencji już w 1776 roku. Właściciele od początku chcą dawać możliwość obcowania z naturą. Oprócz osób starszych wiele szkół odwiedza to miejsce by zdobyć konkretne doświadczenie z obyciem wśród zwierząt, zaznajomić się z uprawą pola czy pokonać swój lęk przed nieznanym.

Mimo niesprzyjającej aury i nieustannie padającego deszczu 15 października okazał się dla nas prawdziwym świętem. Mieliśmy przyjemność gościć w gospodarstwie opiekuńczym „Antica Golena Guastalla”, którego właścicielka Pani Cristina Boschi jest wnuczką hrabiny Casanowej. W tym miejscu podopieczni mogą znaleźć wiele pobudzających do działania bodźców, przećwiczyć wiedzę i zdolności manualne i sprawdzić się w pracach rolniczych angażując ich i zachęcając do ponownego odkrywania własnego życia i prawa do dobrostanu.

W gospodarstwie „Corte Di Vitriola” przywitał nas Pan Maurizio Paladini burmistrz miasta Montefiorino. Podkreślał on jak ważnym celem dla gminy jest zachęcenie młodych ludzi do uprawy i rozwoju rolnictwa tak by było to nowoczesne rolnictwo. „Corte Di Vitriola” jest rodzinnym gospodarstwem założonym w 2016 roku. Pilotażowy projekt, który obejmował budowę pasywnego domu „Casa Famiglia” - czyli domu rodzinnego został stworzony z myślą o osobach starszych w trudnej sytuacji w celu niesienia pomocy socjalnej o charakterze terapeutycznym i regeneracyjnym. Gospodarstwo pragnie dotrzeć do osób starszych by mieli miejsce, w którym mogą zjeść wspólny posiłek oraz otrzymać pomoc w codziennych czynnościach.

Kolejnym punktem programu była wizyta w wielofunkcyjnym gospodarstwie opiekuńczym „Ruggi Andrea”, którego głównym zadaniem jest przetwórstwo rolne. Gospodarstwo jest producentem mleka do Parmigiano Reggiano. Został tu omówiony proces produkcji sera.

Pod koniec dnia dotarliśmy na farmę opiekuńczą „S. Anna” utrzymującą zwierzęta gospodarskie oraz produkcję ekologiczną, która zajmuje się hodowla bydła wypasowego oraz produkcją wędlin.

Ostatnim gospodarstwem na naszej wyjazdowej mapie było gospodarstwo „La Collina”. Prowadzą oni filozofie biodynamiczną. Spółdzielnia powstała w dwóch celach po pierwsze uprawa rolna, po drugie zajęcie się osobami wykluczonymi. Przyjmują do siebie dzieci i osoby starsze by jedni uczyli się od drugich i wymieniali się doświadczeniami. Właściciele podkreślają, że ważna jest zarówno opieka nad warzywami, ale także nad sobą.

Dzięki udziałowi w wyjeździe studyjnym uczestnicy, na przykładzie dobrych praktyk i zdobytej wiedzy we Włoszech, będą mogli wdrażać podobne inicjatywy na terenie województw objętych projektem.
2020-10-26